Het voortgezet speciaal onderwijs (VSO) is bedoeld voor jongeren die in hun ontwikkeling belemmerd worden door een combinatie van problemen, zoals ernstige gedragsproblemen, psychiatrische problemen, een langdurige ziekte, een verstandelijke en/of een fysieke beperking. De ondersteuningsbehoefte van de leerling overstijgt de deskundigheid en de mogelijkheden binnen het regulier onderwijs. Op het VSO krijgt de leerling intensieve en specialistische ondersteuning bij het leren, de sociaalemotionele ontwikkeling en/of het reguleren van het gedrag. Docenten met speciale kennis en vaardigheden verzorgen hier het onderwijs. Het VSO wordt gezien als een onmisbaar onderdeel van het totale onderwijsaanbod, dat ervoor moet zorgen dat er voor elke leerling binnen het SWV een passende plek is.
Binnen het VSO worden 4 clusters onderscheiden.
Cluster 1 (visueel beperkte leerlingen) en cluster 2 (auditief beperkte leerlingen en leerlingen met spraak-/taalproblemen) zijn landelijk georganiseerd en maken geen onderdeel uit van het SWV.
Cluster 3 (leerlingen met een lichamelijke, verstandelijke of meervoudige beperking en langdurig zieke leerlingen) en cluster 4 (psychiatrische stoornissen en/of ernstige gedragsproblemen) maken onderdeel uit van het SWV.
In de schoolondersteuningsprofielen (SOP’s) en op de websites van de VSO-scholen wordt inzicht gegeven in het specifieke ondersteuningsaanbod dat op de VSO-scholen wordt geboden.
Klik hier voor het SOP van het Pleysier College Delft
Klik hier voor het SOP van het Pleysier College Oosterbeek
Klik hier voor het SOP van het Pleysier College Westerbeek
Klik hier voor het SOP van het Pleysier College Zefier
Klik hier voor het SOP van het Herman Broerencollege
Procedure bij een overstap van het VO naar een VSO-school
Nadat is vastgesteld dat de school niet aan de ondersteuningsbehoefte van een leerling tegemoet
kan komen, is voor een overstap van regulier VO naar VSO binnen het SWV de volgende procedure
afgesproken:
- De school van herkomst checkt aan de hand van de toelaatbaarheidscriteria of een leerling in aanmerking komt voor het VSO;
- De school van herkomst zoekt in overleg met ouders naar een passende plek op een VSOschool voor de leerling;
- De VSO-school onderzoekt op basis van de aangeleverde informatie van de school van herkomst of de leerling is aangewezen op het VSO en of zij de leerling een passende plek kunnen bieden;
- De school van herkomst vraagt vervolgens een TLV aan bij het SWV. In de aanvraag worden in ieder geval de volgende zaken onderbouwd:
– waarom de aanvraag wordt gedaan (op basis van welke ondersteuningsbehoeften);
– dat op het regulier onderwijs gedurende langere tijd extra ondersteuning is ingezet maar dat dat niet afdoende bleek;
– hoe ouders zijn betrokken bij de aanvraag.
Het ontwikkelingsperspectiefplan, het VPI en overige bijlagen die de aanvraag ondersteunen, maken deel uit van de aanvraag. Indien nodig wordt aanvullend onderzoek gedaan (medisch, psychologisch, psychiatrisch, didactisch). - Na toewijzing van de TLV, melden ouders de leerling officieel aan bij de VSO-school.
De aanvraag voor een TLV wordt bij een overstap van VO naar VSO altijd gedaan door de school waar de leerling op dat moment is ingeschreven. De TLV-aanvragen van Westlandse VO-scholen worden, ongeacht de woonplaats van de leerling, altijd ingediend bij het SWV VO Westland. Het streven is dat de aanvraagprocedure voor VSO maximaal 4 schoolweken in beslag neemt vanaf het moment dat de complete aanvraag ontvangen is door het SWV. Gedurende de aanvraag blijft de leerling gewoon onderwijs volgen op de school waar hij ingeschreven staat. Deze school blijft gedurende het traject van de aanvraag tot daadwerkelijke plaatsing op de VSO-school verantwoordelijk voor het onderwijs aan de leerling.
Procedure aanvraag TLV door VSO-school
De vier samenwerkingsverbanden in de regio (Den Haag e.o., Zoetermeer, Delft e.o. en Westland) hebben een, in grote lijnen, gezamenlijke procedure afgesproken waarmee de aanvragen voor een TLV door de VSO-scholen kunnen worden gedaan.
Voor het SWV VO Westland geldt de volgende procedure:
- De VSO-school verzamelt alle informatie rondom een leerling en bouwt een dossier op.
- Als het dossier compleet is, stuurt de school deze digitaal naar het secretariaat van de ACTA.
- Bij het secretariaat wordt gecheckt of het dossier compleet is.
- Als het niet compleet is, wordt de VSO-school om de gewenste aanvullingen gevraagd. Als
het dossier wel compleet is, wordt het voorgelegd aan de ACTA. - De ACTA bespreekt het dossier in de eerstvolgende bijeenkomst en geeft al dan niet een
positief advies voor een TLV af. - Als de ACTA voornemens is om negatief te beschikken, zal een hoorzitting worden
georganiseerd. Wordt er vervolgens alsnog een negatief advies afgegeven, dan zal de ACTA
een aanvullend advies geven over wat wellicht een passende plek voor de leerling is.
De VSO-school zal in overleg met ouders op zoek gaan naar een passende plek voor de
leerling. Indien nodig kan het SWV ondersteunen bij het vinden van een passende plek.
De aanvraag wordt gedaan d.m.v. het indienen van het ondertekend ‘aanvraagformulier diepteondersteuning door VSO-school (download)’ met gevraagde bijlagen die de aanvraag ondersteunen.
Klik hier voor de Toelaatbaarheidscriteria voor het voortgezet speciaal onderwijs.
Bij welk SWV aanvragen?
Bij een eerste inschrijving (de overgang van primair naar voortgezet onderwijs is een eerste inschrijving) is de woonplaats van de leerling bepalend voor waar de TLV moet worden aangevraagd. Na afloop van de termijn moet hetzelfde SWV, indien nodig, een nieuwe TLV afgeven. Als een leerling vanuit het reguliere voortgezet onderwijs wordt verwezen naar het VSO, dan geeft het SWV van de verwijzende school een TLV af. Dit SWV beoordeelt ook of de leerling nog in aanmerking komt voor VSO na afloop van de TLV.
De TLV
Het bevoegd gezag van de V(S)O-school van aanmelding of waar de leerling is ingeschreven vraagt de TLV aan. De school en ouders kunnen bij het SWV bezwaar aantekenen tegen het besluit van het SWV. Het SWV moet zich daarbij door een bezwaaradviescommissie laten adviseren. Het SWV VO Westland is daartoe aangesloten bij de Landelijke Bezwaaradviescommissie Toelaatbaarheidsverklaring van de Stichting Onderwijsgeschillen.
Er is een verschil tussen de toelaatbaarheidsverklaring en de toelatingsbeslissing: het SWV geeft een TLV af, maar de VSO-school beslist altijd over de toelating. Indien de school waar de leerling is aangemeld de leerling zelf niet kan plaatsen, moet die school zorg dragen voor een zo passend mogelijke plek op een andere school. Zonder TLV is toelating op een VSO-school in ieder geval onmogelijk.
TLV gedurende gehele schoolloopbaan
De vier regionale samenwerkingsverbanden voor Voortgezet Onderwijs (SWVZHW, VO Zoetermeer, VO Delflanden en VO Westland) hanteren voor de indicatiestelling voor het Voortgezet Speciaal Onderwijs éénduidige toelaatbaarheidscriteria. De criteria zijn leidend voor de indicatiestelling, maar bij wijze van uitzondering kan in individuele gevallen worden afgeweken van de gehanteerde criteria, op basis van een beredeneerde afwijking.
In principe geldt voor elke aanvraag de bekostigingscategorie die bij het type VSO hoort.
De TLV’s worden voor diplomagericht onderwijs afgegeven voor de gehele schoolloopbaan en voor niet-diplomagericht onderwijs tot en met het schooljaar waarin de leerling 18 jaar wordt.
De VSO-school kan voor deze laatst genoemde groep leerlingen een verlenging van de TLV aanvragen tot en met het schooljaar waarin de leerling 20 jaar wordt. Er moet dan aan de hand van het transitieplan worden aangetoond dat de leerling in de zin van onderwijs nog leerbaar is en dat de leerling door de verlenging een beter uitstroomperspectief verkrijgt. We verwijzen hiervoor naar de Handreiking Aanvragen verlenging TLV 18-20 jaar.
Maatwerkplus Arrangement
Voor leerlingen die (veel) meer ondersteuning nodig hebben dan redelijkerwijs van de VSO-school mag worden verwacht, kan een aanvullende bekostiging worden aangevraagd.
In het document Bekostigingscategorieën en Maatwerkplus Arrangementen wordt dit nader beschreven.
Klik hier voor het ‘Aanvraagformulier diepteondersteuning door VSO-school’
Klik hier voor het ‘Aanvraagformulier Maatwerkplus Arrangement’
Terugplaatsing van VSO cluster 4 naar VO
Zowel de VSO-scholen als de Samenwerkingsverbanden zijn van mening dat leerlingen uit het VSO die daartoe in staat zijn weer teruggeleid moeten worden naar het regulier vanuit de visie: regulier waar kan, speciaal indien noodzakelijk. Ook delen ze de opvatting dat onnodige bureaucratische procedures voorkomen moeten worden.
Dat heeft geleid tot de volgende afspraken:
- Schoolleiders in het VSO cluster 4 leggen vast dat het beleid van hun scholen erop gericht is
om leerlingen die terug kunnen naar het regulier onderwijs in beeld te brengen en terug te
leiden naar het regulier onderwijs. Ze rapporteren het aantal teruggeplaatste leerlingen bij
het betreffende SWV. - Een TLV cluster 4 wordt door het SWV afgegeven voor de duur van de opleiding (pro 5 jaar,
vmbo: 4 jaar, havo: 5 jaar, vwo: 6 jaar). Heeft de leerling een jaar langer nodig, dan wordt op de gebruikelijke wijze een verlenging van een jaar, met een goede onderbouwing aangevraagd. - Bij de overgang van onder- naar bovenbouw wordt het OPP door de school bijgesteld. De
scholen houden zelf bij voor welke leerling dit geldt. Bij twijfel over een overstap naar regulier onderwijs, kan de gedragswetenschapper van het SWV worden ingeschakeld.
Als een leerling terug kan stromen naar het regulier onderwijs, zoekt de VSO-school (eventueel in samenwerking met het SWV) een reguliere school die aan de ondersteuningsbehoefte van de leerling tegemoet kan komen. Deze reguliere school beoordeelt of zij de leerling de benodigde ondersteuning kan bieden en hem kan plaatsen.
Er worden afspraken gemaakt tussen de VSO- en VO-school over de nazorg vanuit het VSO. De VSO-school ondersteunt de VO-school bij het opstellen van een aangepast ontwikkelingsperspectief. De VO-school kan de schoolondersteuner inzetten voor extra begeleiding aan de leerling.
